Tijdens de raadscommissievergadering op 14 november werd gedebatteerd over de nieuwe cultuurvisie 2025-2028. Met de nieuwe cultuurvisie wil het college het aanbod van kunst en cultuur breed toegankelijk maken en het lokale aanbod in dorpen en wijken versterken. Ook richt de visie zich op jongeren als specifieke doelgroep en zoekt het college koppelingen met het sociale domein. De visie werd in grote lijnen positief ontvangen door de raad. Wel leven er zorgen over de landelijke bezuinigingen en wat dit mogelijk betekent voor de culturele sector binnen de gemeente.
Aanbod in dorpen en wijken
Met de nieuwe cultuurvisie wil de gemeente actief de wijken en dorpen in om het culturele aanbod lokaal te organiseren. De gemeente werkt nauw samen met ’t Kielzog, de bibliotheek en de Fraeylemaborg, onder de noemer De Cultuurcompagnie. Deze drie culturele instellingen krijgen ook de opdracht om het cultuuraanbod in de regio uit te breiden. Ook spelen gebiedsregisseurs en cultuurcoaches een belangrijke rol.
‘Vanuit de samenleving werd vaak aangegeven dat alles gericht was op Hoogezand en dat men buiten de kernen om niet altijd gekend en meegenomen voelde. We zien het gebiedsgericht werken nu echt als de toekomst en basis om verder beleid op uit te werken’, aldus Annemiek Hoesen, portefeuillehouder in Midden-Groningen.
Participatie
Voor de nieuw cultuurvisie is ook een participatietraject ingezet. Dit begon met een overleg binnen De Cultuurcompagnie. Hieruit voortkomen is een Cultuur-Café georganiseerd waar geïnteresseerden bij konden aansluiten. Daarnaast zijn er straatgesprekken gevoerd met inwoners (hoewel beperkt tot een bescheiden aantal van 40 gesprekken) en is er een bewonersonderzoek uitgevoerd waarin onder andere aandacht is besteed aan de beleving van het culturele aanbod in de gemeente. Deze laatste feedback moet nog worden verwerkt in de uitvoeringsagenda.
Reacties vanuit de raad
Het onderwerp leeft. Elke fractie maakte gebruik van de gelegenheid om een uitgebreide woordvoering te delen over de waarde van cultuur voor mens en samenleving. Ook waren er vier insprekers aanwezig die aandacht vroegen voor hun organisatie of instelling.
In grote lijnen werd de cultuurvisie positief ontvangen. Wel waren er kritische kanttekeningen. Thea Van der Veen, fractievoorzitter van de PvdA, benadrukte de bevoegdheid van de raad om te oordelen over de uitvoeringsagenda die over enkele maanden volgt. Het college vroeg namelijk nu al het mandaat om deelonderwerpen nader uit te werken. Hiermee liep het college iets te snel op de zaken vooruit volgens de PvdA.
Inzicht in de begroting moet namelijk nog volgen. Een belangrijk punt is het ontbreken van kritische prestatie indicatoren (KPI’s) die het mogelijk maken voor de raad om resultaten aan af te toetsen. Volgens wethouder Hoesen is het moeilijk om binnen de culturele sector KPI’s te ontwikkelen, omdat de toegevoegde waarde van cultuur zich moeilijk laat meten. Van der Veen was het hier niet mee eens en verwees naar onderzoeken van het Sociaal Cultureel Planbureau.
Roshano Dewnarain, fractievoorzitter van GroenLinks, vroeg onder meer aandacht voor de makers-kant in de culturele sector. ‘De cultuurvisie is erop geschreven om diegenen die cultuur ontvangen zo goed mogelijk te bedienen, maar heeft geen oog voor hoe de gemeente de makers in de sector beter kan faciliteren en stimuleren. Als je kijkt naar jonge makers die net van de kunstacademie komen, dan heb je een startbudget nodig om cultureel ondernemer te worden. Ik denk dat het belangrijk is dat wij als gemeente deze mensen helpen om zich te vestigen in onze gemeente en hun culturele activiteiten hier te ontplooien’, aldus Dewnarain.
Krimp gemeentefonds
Zoals het er nu uit ziet krijgen veel gemeenten, vanwege de krimp in het gemeentefonds, de komende jaren te maken met miljoenen-tekorten in hun begroting, ook Midden-Groningen. Voor komend jaar heeft het college het tekort van 7.8 miljoen euro kunnen compenseren. Echter voor de jaren daarna groeien de tekorten. Gemeenten zijn een belangrijke financier voor de culturele sector, maar ondersteuning van de sector is niet verplicht. Begrotingstekorten zullen dus hoogstwaarschijnlijk druk uitoefenen op culturele subsidies.
Wethouder Hoesen geeft aan dat er vanuit de gemeente meerjarige afspraken lopen met de belangrijke cultuurinstellingen en dat bezuinigingen in deze relaties niet van de een op de andere dag kunnen worden doorgevoerd. Maar het is volgens haar wel degelijk onderwerp van gesprek. Hoesen geeft aan dat ze ook hoopt dat culturele instellingen zelf met ideeën komen om oplossingen te bieden. Het moet volgens haar door beide kanten gedragen worden.
BTW-verhoging cultuur, media en sport van de baan?
De eerder geplande BTW-verhoging op cultuur, media en sport is nu toch onzeker. Volgens NOS kunnen de coalitiepartijen geen meerderheid krijgen in de Eerste Kamer, waardoor er wordt aangestuurd op een politieke deal met de oppositie, waarbij de BTW-verhoging mogelijk van de baan gaat. Dit zou goed nieuws zijn voor de culturele sector, die een teruggang in het aantal bezoekers vreesde.
