Op dinsdagavond 14 januari was een speciale inspreek-bijeenkomst over de toekomstvisie voor Harkstede. De zaal zat vol met bezorgde inwoners. De visie die afgelopen oktober werd gepresenteerd deed veel stof opwaaien in het dorp. De toekomstvisie betreft een omvangrijk plan dat onder meer voorziet in zo’n 200 nieuwe woningen, natuur- en recreatiegebieden en een nieuw dorpscentrum (lees ook: Toekomstvisie Harkstede – In gesprek met). Voor dit nieuwe dorpscentrum zouden zo’n 57 gebouwen, waaronder veel woningen moeten verdwijnen. De mogelijk gedupeerden wisten van niets toen zij het nieuws te horen kregen tijdens de presentatie in oktober.
Speciale inspreekavond
Omdat de plannen zoveel commotie veroorzaakten besloot de gemeente om in aanloop naar de commissievergadering op donderdag 16 januari een speciale inspreekavond te organiseren. In totaal hadden twaalf insprekers zich gemeld, waarvan elf zich zeer kritisch uitspraken tegen de plannen. Allen waren geschrokken door de plannen, voelden zich benadeeld en gepasseerd. Niet alleen zouden vele inwoners plaats moeten maken voor een nieuw centrum, ook zou het hertenkamp, voor velen een waardevol element in het dorp, moeten verdwijnen, en zouden seniorencomplex De Appelhof en Cosis moeten verplaatsen. Sommige insprekers spraken over ‘kapitaalvernietiging’ en ‘kaalslag’.
947 handtekeningen
De actiegroep ‘ Nee tegen sloopplannen in Harkstede!’, die recent is opgericht heeft een petitie gelanceerd en in totaal 947 handtekeningen verzameld tegen (een deel van) de plannen. Volgens Paula Van der Velde, mede-initiatiefnemer van de actiegroep, wisten de meeste mensen nog niets over de plannen toen zij langs de deuren gingen. Dit toont dat het draagvlak in het dorp met ca. 3200 inwoners toch op zijn minst sceptisch bekeken moet worden. De vele insprekers en aanklachten tegen zowel de plannen als de handelswijze van de gemeente getuigen ook van minder draagvlak dan aanvankelijk werd verondersteld.
Minder draagvlak dan gedacht – Wat ging hier mis?
De toekomstvisie is niet zomaar uit de lucht komen vallen. De visie is opgesteld in een participatietraject met Dorpsbelangen, de gemeente, inwoners en ondernemers. Ook wordt er al diverse jaren aan gewerkt.
De werkgroep in het participatietraject was echter beperkt tot zo’n 50 personen. De ontwikkeling van de plannen heeft een groot deel van het dorp gemist. Daarnaast stelde een van insprekers dat de werkvorm tijdens de participatie-bijeenkomsten een hoog ‘roept u maar-gehalte’ zou hebben gehad, waarin wel veel ideeën zijn opgehaald, maar deze niet zijn verwerkt in een brede discussie of gedegen studie naar de voor- en nadelen en lange termijngevolgen.
Communicatie
Het grootste probleem lijkt communicatie te zijn geweest. Ondanks dat er een website is opgericht, er is geflyerd, er diverse bijeenkomsten zijn geweest en mensen hiervoor ook zijn uitgenodigd (middels algemene brieven), wist een groot deel van het dorp toch helemaal nergens van. Diverse insprekers verwezen naar de uitnodigingsbrieven die niet aan de persoon gericht waren maar openden met ‘Aan de inwoners van’. Dit was veel te algemeen volgens de insprekers. ‘Deze brieven staan vol met ambtelijke taal. Er wonen mensen in het dorp die dat niet lezen, niet begrijpen en zich niet de impact realiseren van deze plannen’, aldus Margreet Porrey, een van de insprekers. ‘De boodschap zat verscholen achter ambtelijke taal. Mensen begrijpen dat niet en zien ook de noodzaak niet. Harkstede 2050 klinkt ook zo ver weg. Maar men realiseert zich niet dan 2050 het eindjaar is en dat je dan dus nu moet beginnen. Het komt niet over’, aldus Nicole Rood, mede-initiatiefnemer van Actiegroep ‘Nee tegen sloopplannen Harkstede’.
Het werd de gemeente verweten niet zelf een-op-een-gesprekken te hebben geïnitieerd met de mogelijk gedupeerden. Deze personen moesten zelf tijdens de presentatie in oktober een dergelijk gesprek aanvragen. ‘Als men dit niet zelf deed zou er dus überhaupt geen gesprek hebben plaatsgevonden’, aldus Paula Van der Velde, mogelijk gedupeerde.
‘Het raakt ons. De manier waarop het gegaan is. Hoe gemakkelijk het allemaal wordt gebracht. Alsof ze aan alles hebben gedacht en inwoners de kans hebben gegeven om mee te denken. Wij vinden dat dat op een andere manier had gemoeten, aldus Nicole Rood en Paula Van der Velde.
Haken en ogen in het plan
Niet alleen de gang van zaken leidde tot kritiek, maar ook het plan zelf werd kritisch tegen het licht gehouden. De uitgekozen locatie voor de sportvelden zou onwenselijk en niet te combineren zijn met de nabij gelegen paardenfokkerij, alsook niet in lijn liggen met beleid vanuit de Provincie en gemeente Groningen. Het verwachte watertoerisme, waarin onder andere de nieuwe haven in Harkstede aan het uitgebreide Woldmeer zou moeten voorzien, zou worden overschat en seniorencomplex De Appelhof zou er juist bij gebaat zijn te blijven zoal het is, omdat het goed vertoeven is en de centrale ligging de senioren verbonden met het dorp houdt.
Terug naar de tekentafel?
Hoewel de plannen gemotiveerd lijken te zijn vanuit goede bedoelingen lijkt een ding duidelijk: De gemeente had het dorp beter moeten betrekken bij de ontwikkeling van de plannen. De golf aan weerstand en commotie lijkt erop te wijzen dat dit proces onvoldoende is uitgevoerd.
‘Laat de bewoners allemaal meedenken, met duidelijke kaarten en duidelijke uitleg en laat de mensen kiezen. We houden ook gemeenteraadsverkiezingen. Waarom niet ook kiezen over de plannen van je eigen dorp?’ Aldus Nicole Rood.
Het draagvlak voor de plannen is kleiner dan aanvankelijk werd gesuggereerd. Wellicht is dit het startpunt van een breder gedragen participatietraject.
Op donderdag 16 januari zal de commissie zich buigen over het onderwerp, waarna de raad op 30 januari zal besluiten over de Toekomstvisie Harkstede.
