Tijdens de raadscommissievergadering op 19 september werden de verhoging van de afvalstoffenheffing en diverse bezuinigingsmaatregelen besproken in de raad. Met een tekort van ruim 2 miljoen euro en een dekkingsgraad van 77% is de afvalstoffenheffing in 2024 verre van kostendekkend. Door personeelskrapte en tekorten in de gemeentebegrotingen vanaf 2025 is het noodzaak om een pakket van maatregelen door te voeren die de afvalstoffenheffing en het beleid weer in lijn brengen.
Voor dit pakket van maatregelen heeft de gemeente onderzoek laten uitvoeren door onderzoekbureau’s Berenschot en IPR Normag. De bevindingen van dit onderzoek zijn in oktober 2023 gepresenteerd en zijn nu nader uitgewerkt in een collegevoorstel. Het voorstel dat er nu ligt ziet er als volgt uit:
- Maatregel 1: Centralisatie waarbij de huidige twee locaties worden samengebracht in een centrale milieustraat;
- Maatregel 2: De inzameling van textiel aan huis beëindigen;
- Maatregel 3: Het overnemen van de inzameling van oud papier, als verenigingen daar zelf mee besluiten te stoppen;
- Maatregel 4: De afschrijvingstermijn van zijladers van 6 naar 8 jaar verhogen;
- Maatregel 5: Het aantal extra rondes GFT/GFE zomerinzameling terugbrengen van de huidige 16 naar 6 extra inzamelrondes in de zomerperiode;
- Maatregel 6: De takkenroute afschaffen en mensen verwijzen naar het afvalbrengstation voor grof groen afval;
- Maatregel 7: Het niet verlengen van de motie ‘gratis Grofvuil inleveren’ en het beëindigen van de motie ‘extra GFT inzameling’ per 2025;
- Maatregel 8: De inzamelrondes van restafval terugbrengen van een keer per twee weken naar een keer per vier weken;
- Maatregel 9: Het instellen van vervolgonderzoek naar het kwijtscheldingsbeleid en aanvullende prikkels voor het verminderen van het afvalaanbod.
Reacties vanuit de raad
De reacties vanuit de raad waren verschillend. Het plan om te centraliseren konden alle fracties wel onderschrijven. De milieustraat in Hoogezand aan de Van Neckstraat voldoet niet meer aan duurzaamheidsnormen. Ook is er op deze locatie woningbouw gepland in de toekomst. Diverse fracties vroegen het college om te onderzoeken of de locatie in Slochteren kan worden uitgebreid, in plaats van een nieuwe milieustraat te bouwen. Ook was een verruiming van de openingstijden van deze milieu dan van belang.
De inzamelrondes voor restafval afschalen naar eens per vier weken werd wat twijfelend ontvangen. Diverse fracties vroegen aandacht voor mensen met speciale noden, waaronder afval voorkomend uit incontinentie of medische behandelingen. Wethouder Ploeger onderschreef dit. Het afschalen van de extra inzamelrondes van GFT-afval werd wat kritischer bekeken. De extra inzamelrondes betreffen toch een specifieke wens vanuit de inwoners. Het college werd onder meer door Perdon (PvdA) gevraagd om alternatieven te onderzoeken.
‘We moeten breder naar het afvalbeleid kijken‘
Niels Joostens (CU) vroeg aandacht voor de bredere doelstellingen in het afvalbeleid. Volgens hem richt het college zich nu te zuiver op de financiële kant van het verhaal, zonder rekening te houden met de bredere doelstellingen in het beleid, waaronder het bevorderen van circulariteit en het verminderen van afvalstromen in de samenleving.
Over het belang van het verminderen van afvalstromen in de samenleving waren alle fracties het eens. Maar hoe verminder je de afvalstromen? Het onderzoek stelt voor om hier nog meer onderzoek naar te doen. Volgens Velthuis (GBMG) een verspilling van middelen. Er zijn al campagnes gevoerd en er lopen al coaches in de wijken. ‘Het komt op de mensen zelf aan om zorgvuldiger om te gaan met hun afval’. De gemeente hoopt dat minder inzamelrondes ook zullen leiden tot minder afvalstromen.
Illegale dumping
Een blijvend probleem betreft illegale dumping van afval en dit is ook een factor waar de gemeente bij het invoeren van beleid altijd weer rekening mee moet houden. Wat is bijvoorbeeld het effect van het beëindigen van gratis grofvuil inleveren? Op papier kan het geld besparen, maar in de praktijk kan het ook zeker illegale dumping in de hand werken.
Kan de gemeente camera-toezicht invoeren? Volgens wethouder Ploeger wil de gemeente dit wel maar staat wetgeving dit niet toe. Camera-toezicht vanuit de gemeente mag enkel daar waar de openbare veiligheid in het geding is. Hier is bij het illegaal dumpen van afval geen sprake, aldus wethouder Ploeger.
Afvalstoffenheffing 2025
Met het totaalpakket aan maatregelen kan een kleine half miljoen euro per jaar worden bespaard. Ondanks dat blijft er nog steeds een dekkingstekort bestaan. Voor 2025 komt dit neer op 57 euro per huishouden per jaar oplopend tot 85 euro per huishouden per jaar. Om 100% kostendekkendheid te behalen zou de afvalstoffenheffing volgend jaar 263 euro per huishouden betreffen.
Stapsgewijze verhoging
Volgens Velthuis (GBMG) is deze stap te groot. Velthuis pleit voor een stapsgewijze verhoging van het tarief. Ook Joostens (CU) vraagt aandacht voor de stapeling van kosten, aangezien ook de rioolheffing en OZB onlangs zijn verhoogd.
