De gemeente is weer een stap verder in de ontwikkeling van het warmtenet in Gorecht-Noord. Het plan is om initieel 870 woningen aardgasvrij te maken. Het warmtenet wordt gevoed met restwarmte van de kartonfabriek ESKA. Partners zijn Waterbedrijf Groningen Duurzaam en de woningcorporaties Lefier, Groninger Huis, Woonzorg en de Reensche Compagnie.
Voorbereidingen op de plannen lopen al ruim tien jaar en het project nadert nu de eindstreep. Belangrijke rijkssubsidies zijn inmiddels toegekend en om aanvullende subsidies aan te vragen wordt nu de Warmtebedrijf Warmtecompagnie BV opgericht. Tijdens de raadscommissievergadering op 3 oktober werd het onderwerp in de raad besproken.
Financiële risico’s?
Hoewel alles fracties zich konden scharen achter de energietransitie, kwamen er toch kritische geluiden uit de raadzaal. De voornaamste zorgen gingen uit naar de financiële risico’s. De gemeente staat garant voor een lening van bijna 6 miljoen euro en wil nog een aanvullend krediet van ruim anderhalf miljoen euro beschikbaar stellen. Ook is de belofte gedaan dat de warmte geleverd zal worden voor onder de gasprijs. ‘Wij willen ons als betrouwbare overheid ons ook aan deze belofte houden’, aldus wethouder Ploeger. Ook hier staat de gemeente dus garant. ‘Wat als het allemaal duurder uitpakt dan gepland?’ De fracties van GBMG, BBP, CDA en VVD wezen allemaal op de financiële risico’s.
De gemeente zal voor 80% aandeelhouder en exploitant zijn van het project. De overige 20% zal in handen komen van Waterbedrijf Groningen Duurzaam (WBGD). Hiermee wil de gemeente onder andere voorlopen op de nieuwe Wet collectieve warmte die nu in behandeling is. De aankomende wet wil de ontwikkeling van warmtenetten vergemakkelijken en het warmteaanbod betaalbaar en betrouwbaar maken. De wet schrijft onder andere voor dat gemeenten voor minimaal 50+% aandeelhouder dienen te zijn.
Afhankelijkheid ESKA
Een tweede zorg ging uit naar de afhankelijkheid van ESKA als enige leverancier van restwarmte. Ondanks de moderniteit van ESKA, blijft er een risico dat het bedrijf haar activiteit beëindigt, verhuist of door technologische innovatie minder restwarmte produceert. De gegarandeerde levering van restwarmte loopt voor nu voor vijf jaar. Daarna zal er opnieuw onderhandeld worden. Er wordt onderzoek uitgevoerd naar eventuele alternatieven. Vooralsnog lijkt ’thermische energie uit oppervlaktewater’ (TEO) uit het Winschotendiep de beste kandidaat. Dit zou wel een kostenplaatje met zich meebrengen. Aanvullende investeringskosten in dit scenario worden nu geschat op 3,8 miljoen euro.
College is positief
Wethouder Ploeger erkent dat er risico’s zijn. Echter, stelt hij dat het er goed uit ziet. Alle technische voorbereidingen en studies zijn afgerond. De renovaties van de woningen zijn grotendeels afgerond. De woningen zijn allemaal minimaal tot label C geïsoleerd en de juridische overeenkomsten zijn door alle betrokkenen ondertekend. De woningcorporaties zouden inmiddels ruim 20 miljoen euro hebben geïnvesteerd in het verduurzamen en klaarmaken van de woningen voor aansluiting op het warmtenet. Ook dit zegt iets over het vertrouwen dat men heeft in de slagingskans van dit project, aldus wethouder Ploeger.
Sociale rechtvaardigheid
VVD en D66 vroegen ook aandacht voor de sociale rechtvaardigheid in de energietransitie. Nieuwe duurzame technologieen zouden toegankelijk en betaalbaar moeten zijn. Met het oog op dit project werd de vraag opgeworpen of het geld niet efficienter ingezet had kunnen worden. Er worden nu vele miljoenen euro’s geïnvesteerd om 870 (met mogelijke uitbreiding naar 1300) woningen van het gas af te halen middels een warmtenet. Had de gemeente met warmtepompen niet meer mensen kunnen bereiken met deze investeringen?
Wethouder Ploeger stelde dat deze rijkssubsidies nu eenmaal specifiek bedoeld zijn voor het ontwikkelen van warmtenetten.
Subsidies
Het hele project valt of staat bij subsidies. De gemeente heeft in 2018 een bedrag van 6 miljoen euro ontvangen vanuit het Rijk in kader van de Pilot Aardgasvrije Wijken (PAW-subsidie). Voor de voortzetting van het project is het cruciaal dat de gemeente aanvullende subsidies ontvangt in kader van de Warmtenetten Investeringssubsidie (WIS-subsidie). Voor de participerende woningcorporaties is het van groot belang om aanvullende middelen te ontvangen vanuit de Stimuleringsregeling Aardgasvrije Huurwoningen (SAH-subsidie).
“Als wij de rijkssubsidies niet ontvangen, dan moet de stekker eruit, zo simpel is het”, aldus wethouder Ploeger. De verwachting is echter dat de subsidieaanvragen worden gehonoreerd.
31 december 2024 deadline subsidie-aanvraag
Eind dit jaar is de deadline voor het aanvragen van de extra subsidies. De raad lijkt wat dat betreft weinig te keuze te hebben dan tijdens de eerstvolgende raadsvergadering in te stemmen met de oprichting van de BV. Uitstel betekent immers toenemend risico dat subsidies niet rond komen.
