De gemiddelde persoon denkt er wellicht niet vaak over na, maar onder de grond ligt een uitgebreid en fijnmazig stelsel van rioleringspijpen, pompen en waterbergingen die ons afvalwater en het hemelwater afvoeren en verwerken. Alleen al in de gemeente Midden-Groningen ligt ca. 513 kilometer aan vrijevalriolering, 140 kilometer aan persriolering, 436 lokale zuiveringsvoorzieningen (individuele behandeling afvalwater / IBA-systemen) en zijn er 566 kleine en grote gemalen werkzaam. Dit alles heeft een vervangingswaarde van circa 250 miljoen euro.
Tijdens de raadscommissievergadering op 18 januari werd het nieuwe water- en rioolprogramma (WRP) 2024-2028 besproken. Het programma werd positief ontvangen door de raad. Er is uitgebreid aandacht voor de actuele ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid.
Duurzaamheid
Hierbij moet gedacht worden aan energiebesparing, hergebruik van water en een minimale inzet van chemicaliën. Belangrijke maatregelen zijn het bovengronds afkoppelen van hemelwater van gemengde rioolstelsels, zodat het schone water niet onnodig in de zuiverinstallaties hoeft te worden verwerkt. Ook zal de levensduur van materialen beter worden gemonitord, zodat de inzet ervan kan worden gemaximaliseerd.
Daarnaast worden er toepassingen ontwikkeld om meer grondstoffen en zelfs warmte terug te winnen uit het afvalwater. De geïnteresseerde lezer kan een kijkje nemen op de website van De Energie- en Grondstoffenfabriek (www.efgf.nl). Dit is een initiatief van de waterschappen.
Klimaatadaptatie
Klimaatverandering leidt tot toenemende extreme weersomstandigheden, met heftige stortbuien en anderzijds juist periodes van aanhoudende droogte. De regenval kan leiden tot overbelasting van het rioolstelsel. Ook hier is de scheiding tussen een hemelwatersysteem en afvalwatersysteem een belangrijke maatregel.
Ketenoptimalisatie
In het WRP 2024-2028 wordt aangestuurd op een sterkere samenwerking tussen gemeenten en waterschappen. Naar verwachting kan er zo flink bespaard worden op kosten, energie en grondstoffen.
Rioolheffing kostendekkend houden
Een punt van discussie tijdens de raadscommissievergadering betrof de stijging van de rioolheffing in de komende jaren. Met 190 euro ligt de heffing in Midden-Groningen landelijk gezien laag. Echter, in de voorbijgaande periode zijn er weinig grote werkzaamheden uitgevoerd. Dit zal veranderen. Om kostendekkend te blijven zal de heffing in de toekomst moeten stijgen. De vraag is ‘ hoe snel?’. Het college stelt voor om de lasten op korte termijn laag te houden. Om tot een stabiel tarief te komen wil het college de reserve aanspreken. Wethouder Ploeger stelt dat het voor 2024 gaat om 900 duizend euro op een reserve van 14 miljoen euro.
Niet alle fracties waren het eens met deze keuze. Lastenverlichting op korte termijn is verleidelijk, maar staat vaak op gespannen voet met de lange termijn waarop de kosten alsnog moeten worden gemaakt. Op verzoek van Marco Metscher van de ChristenUnie (CU) zal het college een tweede scenario laten doorrekenen, waarin de stijging van de heffing iets vlotter verloopt, waardoor kosten op langere termijn juist iets lager liggen.
De zaak gaat door als bespreekstuk naar de raadsvergadering op 1 februari.
