Tijdens de raadsvergadering op donderdag 13 juli presenteerde het college de voorjaarsnota 2023. De nota toont licht negatieve begrotingen tot en met 2025. Toenemende kosten door inflatie kunnen grotendeels worden opgevangen door reserves. Vanaf 2026 worden gemeenten landelijk geconfronteerd met financiële tekorten door een krimping van het gemeentefonds.
Inflatie
Door de inflatie is de druk op de begroting over de hele linie toegenomen. Zeker in de bouwsector is de inflatie voelbaar. Vanuit de opgave om de komende jaren fors meer woningbouw te realiseren en te verduurzamen zullen kosten oplopen. Ook lopen de energiecontracten van de gemeente binnenkort af en zullen nieuwe contracten hogere kosten met zich meebrengen. Daarnaast zien lonen onder ambtelijk personeel, bijdragen aan de Omgevingsdienst Groningen en Veiligheidsregio Groningen en kosten voor het openbaar vervoer relatief sterke stijgingen als gevolg van inflatie.
Speciale uitgaven
De komende tien jaar moeten naar verwachting tien brandweerkazernes worden vernieuwd of vervangen. Dit vraagt een jaarlijkse investering van 3,5 miljoen euro, plus kapitaal- en onderhoudskosten. Ook de nieuwbouw van de BWRI en hervorming van de organisatie van leer- naar ontwikkelbedrijf vergen grote uitgaven.
Reserves
Een flink deel van toenemende kosten worden gedekt vanuit de inflatiereserve de gemeente heeft ingesteld. Daarnaast bleek de financiële ondersteuning vanuit het Rijk voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen meer dan de gemeente Midden-Groningen nodig had. Een deel van deze reserve kan nu worden ingezet om te compenseren voor tekorten.
Ereschuld gelden
Ook is de verwachting dat er vanaf 2024 geld beschikbaar komt vanuit de inlossing van de ereschuld in Groningen. Echter, het is nog niet duidelijk waar de toegezegde 22 miljard euro naartoe zal gaan. Verschillende fracties alsook burgemeester Hoogendoorn wezen er tijdens de vergadering op dat het geld ook echt als compensatie voor de inwoners dient te worden ingezet, bovenop het reguliere beleid.
Tekorten vanaf 2026
Vanaf 2026 krimpt de bijdrage vanuit het Rijk aan het gemeentefonds. Landelijk krijgen gemeente vanaf dit jaar te maken met toenemende financiële tekorten. Voor de gemeente Midden-Groningen verwacht het college voor 2026 een tekort van 7,8 miljoen euro en in 2027 een tekort van 10,1 miljoen euro.
Gemeenten en het Rijk zijn in gesprek over de bijdragen aan het gemeentefonds op lange termijn.
